SOSYAL YARDIM ÖDENEĞİ (BİJSTANDSUITKERİNG)

Hollandaya gelen göçmenler arasında kısa adı ile “üitkering” olarak bilinen  Sosyal Güvenlik Yardımı Ödeneği (Bijstandsuitkering),bireylerin asgari geçimlerini sağlamak için verilen bir sosyal yardım türüdür. Bu ödenek, çalışamayan, iş bulamayan veya herhangi bir gelir kaynağı olmayan bireyler ve aileler için temel bir güvence sağlar.

1. Bijstandsuitkering’in Amaçları nelerdir?

• Temel yaşam ihtiyaçlarını (konut, yiyecek, sağlık vb.) karşılayamayan bireylerin maddi destek almasını sağlamak
• Bireyleri iş gücüne katılmaları için motive etmek ve desteklemek
• Toplumun en savunmasız kesimlerine asgari bir yaşam standardı sunmak

2. Bijstandsuitkering’den Kimler Yararlanabilir?

a-Hollanda’da Yasal Olarak İkamet Edenler: Hollanda vatandaşı veya yasal oturma iznine sahip olanlar bu yardımdan yararlanabilir. Henüz oturum alamamış olanların durumları mevcut statülerine göre değerlendirilir. Örneğin iltica eden bir kişiye oturum alıncaya kadar kaldığı süre içerisinde cep harçlığı (leefgeld) desteği yapılır.

b-Malvarlığı Yetersiz Olanlar: Aylık geliriniz ve varlıklarınız (örneğin, banka hesabı bakiyesi) heryıl belirlenen mlvarlığı limitini  altında olmalı ve  devletin belirlediği bu  sınırları aşmamalıdır. 2025 itibarıyla, mal varlığı limiti ;

*(https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bijstand/vraag-en-antwoord/wanneer-heb-ik-recht-op-bijstand)

    c-18 Yaş ve Üzeri Olanlar: Genellikle 18 yaşından büyük olan bireyler bu yardıma başvurabilir.

    d- İşsiz veya Düşük Gelirli Olanlar: İş bulamayan veya mevcut gelirleri geçim standardının altında olan bireyler bu yardımdan faydalanabilir.

Geçim standartları

Geçim standartları, sosyal güvenliğe özel olarak belirlenen asgari ücretten türetilmektedir. Geliri bu standarın altında olanlar Sosyal güvenlik yardım ödeneğinden yararlanabilirler. Geçim standartlarının düzeyi her yıl 1 Ocak ve 1 Temmuz tarihlerinde ayarlanmaktadır. 

e- Hapishane veya gözaltı merkezlerinde olanlar : Ceza alan  ve cezaevi yada gözaltı merkezlerinde kalmak zorunda olan kişilerin sosyal yardım ödeneği askıya alınır. Kişi hürriyetine kavuştuktan sonra bu yardımdan tekrar yararlanılabilir.   

3-Bijstandsuitkering’ i nasıl alabilirsiniz?

1. Başvuru Yapma:

Başvuru, bireyin ikamet ettiği belediyenin sosyal hizmetler birimine (Sociale Dienst) yapılır.

Werk.nl web sitesi üzerinden başvuru yapılabilir.  https://www.werk.nl/werkzoekenden/uitkering-aanvragen/bijstandsuitkering/index.aspx)

2. Durum Değerlendirmesi:

Belediyeler, başvuran kişinin mali durumu, iş bulma durumu ve sosyal koşullarını değerlendirir.

Belediyeniz ayrıca mali varlıklarınızın sosyal yardım almak için yasal sınırı aşıp aşmadığını da kontrol eder. Buna varlık limiti denir. Çok fazla gücün var mı? O zaman yardım alma hakkınız yoktur. Varlıklara bir örnek tasarruflardır. Belediye, sizin ve ailenizin banka bilgilerine göre varlıkları hesaplar. Belediye ayrıca değerli eşyalarınızın olup olmadığını da kontrol eder. Belediye kendi evinizin değeri için ayrı bir hesaplama yapar. Borçlarınız var mı? Daha sonra belediye bu borçları mal varlığınızdan düşecektir. Bu, varlıklarınızın daha düşük olduğu anlamına gelir. Şart, bu borçları ödemeniz gerektiğini kanıtlayabilmenizdir. Belediye öğrenci borçlarını veya sonradan ödeyebileceğiniz borçları mal varlığınızdan kesmez. Bu, örneğin aileye olan borçlar için geçerlidir.Varlık sınırından daha fazla varlığınız mı var? Daha sonra bununla kendi geçiminizi sağlayabilirsiniz. Limiti aşan varlıklarınızı harcamadıkça sosyal yardım alma hakkınız yoktur. Sahip olabileceğiniz maksimum varlık miktarı yaşam durumunuza bağlıdır. 

3. İş Bulma Zorunluluğu:

Yardım alan bireylerden, iş arama konusunda aktif olmaları ve belediyenin sunduğu istihdam programlarına katılmaları beklenir.

4-Ne kadar Bijstandsuitkering alabilirsiniz?

• Ödeneğin miktarı bireyin yaşına, hane halkı durumuna (yalnız yaşıyorsa, eş/partnerle yaşıyorsa, çocuk sahibi ise) ve bulunduğu belediyeye göre değişir.
• Genelde, asgari geçim standardına uygun olarak belirlenir.Alabileceğiniz maksimum yardım miktarı yaşam durumunuza bağlıdır. Bekar, bekar ebeveyn veya evli olarak sınıflandırılabilirsiniz . Aslında evli değilseniz ama örneğin birlikte yaşıyorsanız  da ‘evli’ olarak kabul edilebilirsiniz . Yasal temel yardımın miktarı 1 Ocak 2025 itibariyle aşağıdaki gibidir:

*(https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bijstand/vraag-en-antwoord/hoe-hoog-is-mijn-bijstandsuitkering)

Ek ücretler ve indirimler

Yaşam durumunuza bağlı olarak belediye, yardımınızın azaltılmasına karar verebilir . Kazancınız her zaman tablodaki tutarlarla tam olarak aynı olmak zorunda değildir.

Ödeme

Sosyal yardım ödeneğiniz aylık olarak, genellikle gecikmeli olarak ödenir. Bu nedenle, örneğin Mayıs ayına ilişkin yardım Haziran ayında ödenir.

Tatil ücreti

Yukarıdaki tabloda yer alan tutarlar üzerinden  %5 oranında tatil ücreti hesaplanır. Bu ödenek aylık olarak değil , yılda bir kez, genellikle Haziran ayında alınır.

Peşin ödeme

Sosyal yardım başvurusunda bulunduysanız, belediyenin sosyal yardım almaya hakkınız olup olmadığına karar vermesi 8 haftayı bulabilir. Bu arada yaşam masraflarınızı karşılamak için belediyeden avans alma hakkınız vardır. Yardım alma hakkınızı belirlemek için belediyenin sizin hakkınızda yeterli bilgiye sahip olması gerekir. Bu durumda her 4 haftada bir avans alabilirsiniz. Avans miktarı sizin için geçerli olan sosyal yardım standardının  %90’ıdır .

Emekliler

Emekli yaşına gelmiş kişiler için farklı sosyal  yardımlar uygulanmaktadır. Yaşlılara yönelik gelir tedariği olarak da bilinen bu gruba yönelik yardım, AOW’ye göre düzenlenmiştir.

AOW yaşını geçmiş olanlar 2025 yılı itibari ile asgari  :

• Evli veya birlikte yaşayan çiftler: 2.053,48 euro
• Tek başına veya çocuğu ile birlikte yaşayan yetişkinler: 1.501,07 euro yardım alacaklardır.

Geri ödeme

Daha sonra sosyal yardımı yanlış ya da gereğinden fazla aldığınız anlaşıl ise  belediye, almamanız gereken yardımı geri talep edebilir. Bu durumda belediyeniz ile görüşerek taksit ile geri ödeme imkanınıdan yararlanabilirsiniz.

Gelir Bildirimi

Yardım aldığınız dönem içerisinde herhangi bir gelir (örneğin, geçici bir işten elde edilen kazanç) elde etmeniz halinde belediyeye bildirilmek ile mükellefsiniz. .Belediye bu geliri almış olduğunuz yardım miktarından mahsup ederek kalan kısmı size öder. Geliriniz olduğu halde beyan etmemeniz ve saklamanız durumunda idari ve cezai neticeler ile karşılaşabilarisiniz. Bu durumun tespiti halinde belediye yardım ödemesini keseceği gibi sizi ayrıca borç altına sokacak kararlar verebilir. Bu durum ayrıca vergi dairesi açısında da sorun yaratacaktır.  

5-Hangi durumlarda Bijstandsuitkering’de Kesilme veya Azalma olur?

Belediyeler genellikle;

• İş bulunması veya gelir durumunun iyileşmesi
• Belediyenin belirlediği kurallara uyulmaması (örneğin, iş aramama)
• Maddi durumun veya malvarlığının değişmesi
• Gizlenen gelirlerin veya malvarlıklarının tespit edilmesi

durumlarında sosyal yardım ödeneğini azaltabilir veya sonlandırabilirler.

Bu yardım nihayetinde , kişilere geçici bir destek olarak sunulmakta ve esas amaç bireyin kendi kendine yeterli hale gelmesine yardımcı olmaktır. Eğer Bijstandsuitkering başvurusu yapmak veya mevcut yardımınızı azalması yada sona ermesi kararına itiraz etmek  istiyorsanız, bağlı bulunduğunuz belediyenin sosyal hizmetler departmanıyla iletişime geçebilirsiniz.

6-Hollanda’da kendi eviniz varsa sosyal yardımlardan yararlanabilirmisiniz?

Evet, kendi eviniz, tekne eviniz veya karavanınız varsa ve burada kendiniz yaşıyorsanız da yardım alabilirsiniz. Ancak bunun için bir takım koşulları karşılamanız gerekir.

Bu koşullar şunlardır:

• Sosyal yardım standardının altında bir geliriniz olmalıdır.
• Bankadan ek ipotek alamaz durmda olmanız gerekir.
• Siz evin (veya yüzen evin veya karavanın) sakini (ikamet edeni) olmanız gerekir.

Bu iartları karşılıyor iseniz; belediye, sosyal yardım almaya hakkınız olup olmadığını ve evinizde 65.500 Euro’dan fazla özsermayenin bulunup bulunmadığını araştırır. Daha sonra belediye, yardımı kredi olarak mı yoksa hibe (geri ödemeniz gerekmeyen bir miktar para) olarak mı alacağınızı belirler.

Yaşamak için öz sermayenin bir kısmını kullanmak zorunda kalabilirsiniz. Ama asla evinizi tamamen nakite çevirmek zorunda değilsiniz.

7- Hollanda dışında bir gayrimenkulünüz var ise  sosyal yardımlardan yararlanabilirmisiniz?

Hollanda’da Bijstandsuitkering (sosyal yardım) alabilmek için belirli şartlar yerine getirilmelidir. Bu yardım, kişinin asgari bir yaşam standardını sağlayacak geliri ve mal varlığı olmadığında verilir. Ancak, başka bir ülkede gayrimenkul sahibi olmak bu yardımı almayı etkileyebilir.Şöyle ki;

1. Mal Varlığı Limiti: Bijstandsuitkering için kişinin mal varlığı limiti, Hollanda’nın belirlediği sınırları aşmamalıdır. 2025 itibarıyla, mal varlığı limiti bekâr kişiler için yaklaşık 7.770 € ve çiftler için 15.540 € civarındadır (yıllık değişebilir).Bu limitin içine, sahip olunan taşınmaz malların (örneğin, başka bir ülkedeki gayrimenkuller) değeri de dahildir.
2. Gayrimenkulün Değeri: Başka bir ülkedeki gayrimenkulün değeri hesaplanır ve mal varlığı limitine dahil edilir. Eğer gayrimenkulün değeri bu limiti aşıyorsa, yardım başvurusu reddedilebilir. Ancak bu durum, gayrimenkulün nasıl kullanıldığına bağlı olarak değişebilir:
   • Eğer gayrimenkul kişinin temel yaşamını sürdürmek için kullanılıyorsa (örneğin, kişinin ailesi tarafından kullanılıyor veya kiraya verilemiyor), farklı bir değerlendirme yapılabilir.
   • Gayrimenkul kiraya verilmişse veya satılabilir durumdaysa, bu gelir olarak değerlendirilir.
3. Beyan Zorunluluğu: Bijstandsuitkering başvurusu yaparken tüm mal varlığını (yurt içi ve yurt dışı dahil) beyan etmek zorunludur. Bu bilgi gizlenirse, sonradan tespit edilirse yardımlar geri alınabilir ve cezai yaptırımlar uygulanabilir.
4. Özel Durumlar: Bazı durumlarda, gayrimenkul sahibi olmak yardımı tamamen engellemeyebilir. Örneğin, gayrimenkulü satmak mümkün değilse veya satıştan elde edilecek gelir yaşam masraflarını karşılamaya yetmiyorsa, istisnai durumlar uygulanabilir. Ancak bu durumlarda belediyeye özel bir açıklama yapmak ve kanıt sunmak gerekebilir.

Ne Yapılmalı?

• Başvuru yapmadan önce, Hollanda’daki belediyenizin (gemeente) sosyal yardım departmanı ile iletişime geçerek mal varlığınızı beyan edin.
• Gayrimenkulün değeri ve durumu hakkında detaylı bilgi sağlayın. Bu konuda destek almak için bir yasal danışman veya bir avukattan yardım alabilirsiniz.

Saygılarımızla

AvukatHHT Danışmanlık